TÜİK 2024 kişi başına GSYH verilerini açıkladı. Van, Ağrı ve Şanlıurfa ile birlikte Türkiye’nin en düşük gelirli illeri arasında yer aldı. TRB2 bölgesindeki gelir seviyeleri alarm veriyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ilişkin “İl Bazında Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH)” verilerini açıkladı. Verilere göre İstanbul, 13 trilyon TL’yi aşan ekonomik büyüklüğüyle Türkiye ekonomisinin lokomotifi olmayı sürdürürken, Van kişi başına GSYH’de son sırada yer aldı.
Van, Ağrı ve Şanlıurfa Son Üç Sırada
TÜİK’in cari fiyatlarla açıkladığı kişi başına GSYH hesaplamalarında Van, 203 bin 49 TL gelir ile Türkiye’nin en düşük seviyesine sahip il oldu. Van’ı 194 bin 660 TL ile Ağrı, 188 bin 144 TL ile Şanlıurfa izledi.
Türkiye genelinde kişi başına gelirin 2024 yılında yükseldiği görülürken, doğu illerindeki gelir dağılımındaki dengesizlik dikkat çekti.
İstanbul Zirvede
Kişi başına GSYH’de İstanbul, 802 bin 669 TL ile ilk sırada yer aldı. İstanbul’u 788 bin 873 TL ile Kocaeli ve 788 bin 859 TL ile Ankara takip etti.
TRB2 Bölgesinde Gelir Seviyesi Alarm Veriyor
Van, Muş, Hakkari ve Bitlis’in yer aldığı TRB2 bölgesindeki gelir seviyeleri Türkiye ortalamasının oldukça altında kaldı.
• Van: 203.049 TL
• Muş: 230.300 TL
• Bitlis: 231.869 TL
• Hakkari: 304.752 TL
Bölge illerinin tümü, kişi başına gelirde Türkiye sıralamasının alt basamaklarında yer aldı.
GSYH’nin Aslan Payı İstanbul’un
İl bazında toplam GSYH büyüklüklerinde İstanbul, 13 trilyon 10 milyar 693 milyon TL ile Türkiye’nin toplam GSYH’sinden %29,2 pay aldı.
İstanbul’un ardından:
• Ankara: 4 trilyon 672 milyar 844 milyon TL (%10,5)
• İzmir: 2 trilyon 562 milyar 758 milyon TL (%5,7)
En düşük GSYH’ye sahip iller ise:
• Gümüşhane: 41 milyar 875 milyon TL
• Ardahan: 35 milyar 502 milyon TL
• Bayburt: 28 milyar 137 milyon TL oldu.
İlk 5 İl, Türkiye Gelirinin Yüzde 53’ünü Aldı
2024 yılında en yüksek payı alan ilk beş il, toplam GSYH’nin %53’ünü oluşturdu. Kişi başına gelirde ise yalnızca 11 il Türkiye ortalamasının üzerine çıkabildi.
İstanbul Pek Çok Sektörde Açık Ara Önde
Verilere göre İstanbul, “tarım, ormancılık ve balıkçılık” ile “diğer hizmet faaliyetleri" dışında tüm ekonomik faaliyetlerde Türkiye'nin en yüksek payına sahip il oldu.
• Bilgi ve iletişim faaliyetleri: %64
• Finans ve sigorta faaliyetleri: %59,3
• Ticaret, ulaştırma, konaklama, yiyecek hizmetleri: %39,8
• İnşaat sektörü: %27,8
Tarımda Konya, diğer hizmet faaliyetlerinde ise Ankara ilk sırada yer aldı.
GSYH Büyümesinde En Yüksek Artış Adıyaman’da
Zincirlenmiş hacim endeksiyle GSYH, 2024 yılında bir önceki yıla göre %3,3 artarken, 46 ilde büyüme Türkiye ortalamasının üzerine çıktı.
En yüksek büyüme oranına sahip iller:
• Adıyaman: %31,4
• Bayburt: %17,1
• Malatya: %17
En yüksek gerileme yaşayan iller ise:
• Bilecik: -%2,4
• Kırşehir: -%5,7
• Erzincan: -%7,9 oldu.
Türkiye Ekonomisine En Fazla Katkı İstanbul’dan
2024 yılı GSYH büyümesine en fazla katkı sağlayan il %0,62 ile İstanbul olurken, Ankara %0,44 ile ikinci sırada, Hatay %0,16 ile üçüncü sırada yer aldı.
Negatif katkı veren illerin başında ise Erzincan, Kırşehir ve Adana geldi.
