Tarihi kaynaklara göre Hoşap Kalesi, 1643 yılında Mahmudi Beyliği hükümdarı Sarı Süleyman Bey tarafından inşa ettirildi. Kale, Mahmudi Beyliği’nin merkezi konumundaki Hoşap (günümüzde Güzelsu) yerleşimini korumak ve bölgedeki siyasi hâkimiyeti güçlendirmek amacıyla yaptırıldı.
Kesme taştan inşa edilen ve sarp bir kayalık üzerine kurulan Hoşap Kalesi; surları, burçları, camisi, zindanı ve su sarnıçlarıyla klasik bir Orta Çağ kalesi özellikleri taşıyor. Kale kapısı üzerinde yer alan ve inşa tarihini belirten kitabe de yapının Sarı Süleyman Bey döneminde yapıldığını doğruluyor.
Van-Bitlis yolu üzerinde stratejik bir noktada bulunan Hoşap Kalesi, tarih boyunca hem askeri hem de idari merkez olarak kullanıldı. Günümüzde ise yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çeken önemli bir kültürel miras olarak öne çıkıyor.
Uzmanlar, Hoşap Kalesi’nin Mahmudi Beyliği dönemine ait ender ve en iyi korunmuş yapılardan biri olduğunu belirterek, kalenin Doğu Anadolu’nun tarihsel kimliğini yansıtan simge eserler arasında yer aldığını vurguluyor.
