Fiziki olarak yıpranmış, yırtılmış ya da kullanılamayacak duruma gelmiş Türk lirası banknotlar, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve yetkili kamu bankaları aracılığıyla değiştirilebiliyor.
TCMB’nin ilgili düzenlemeleri kapsamında, üzerinde değer tespiti yapılabilecek ölçüde hasarlı olan banknotlar, belirli şartlar dâhilinde yenileriyle değiştirilebiliyor. Bu kapsamda, en az yüzde 50’si sağlam olan banknotlar tam değerinden, yüzde 50’sinden azı kalanlar ise değişim kapsamı dışında değerlendiriliyor.
Vatandaşlar, zedelenmiş banknotlarını T.C. Merkez Bankası Şubeleri’nin yanı sıra Ziraat Bankası şubeleri aracılığıyla da değiştirebiliyor. Her iki kurum da, fiziki durumu kötüleşmiş paraların tedavülden kaldırılması ve yerine yenilerinin verilmesi işlemini yürütüyor.
TCMB’den yapılan açıklamaya göre, “Eksik, yırtık, yanmış veya yıpranmış banknotların tedavülde kalması ekonomik dolaşımı olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, belirlenen kriterleri taşıyan banknotlar vatandaşlarımızın başvurusu üzerine değiştirilmekte, böylece para sirkülasyonundaki güven ve verimlilik korunmaktadır” denildi.
Paranın En Az Yarısı Gerekli
Değişim işlemi sırasında banknotun seri numarasının okunabilir olması ve paranın en az yarısının mevcut olması gerekiyor. Paranın yüzde 50’sinden fazlası mevcut değilse, işlem yapılamıyor.
Madeni Paralar İçin Farklı Uygulama
Öte yandan, zarar görmüş madeni paralar için Merkez Bankası değil, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü yetkili kurum olarak öne çıkıyor. Madeni paralarla ilgili değişim talepleri, bu kurum tarafından işleme alınıyor.
Yetkililer, vatandaşların şüpheli veya hasarlı para bulduklarında bu paraları günlük ticari işlemlerde kullanmaktan kaçınmaları ve ilgili kurumlara başvurmalarının önemini vurguluyor.