Stockholm Sendromu, rehine ya da mağdur konumundaki kişilerin, kendilerini esir alan kişi ya da gruba karşı zaman içinde sempati ve duygusal yakınlık geliştirmesi olarak tanımlanıyor. Psikoloji literatüründe sendromun adı, 1973 yılında İsveç’in başkenti Stockholm’de yaşanan bir banka soygunu sırasında altı gün boyunca rehin kalan çalışanların, kurtarıldıktan sonra soygunculara destek vermesiyle ortaya çıktı.
Uzmanlar, bu davranışın “hayatta kalma içgüdüsü” ve “zorunlu bağımlılık” nedeniyle geliştiğini, mağdurun küçük iyilikleri tehdit ortamında bir güven işareti olarak algıladığını belirtiyor. Sendrom resmi tanı sınıflamalarında bağımsız bir hastalık olarak yer almasa da rehine olayları, aile içi şiddet vakaları ve baskıcı ilişkilerde benzer psikolojik dinamiklerin yaşandığı ifade ediliyor.
Siyasette Metafor Olarak Kullanılıyor
CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in son açıklamalarında sendroma vurgu yapması, kavramın siyasi alanda nasıl kullanıldığına yönelik değerlendirmeleri gündeme taşıdı. Özel’in, bazı vatandaşların ekonomik ve sosyal sorunlara rağmen iktidara bağlılığını yorumlarken bu benzetmeyi yaptığı belirtildi.
Siyasi analistler, sendromun bu bağlamda “metaforik” olarak değerlendirildiğini ifade ediyor. Buna göre kavram, toplumun belirli kesimlerinin kendilerine zarar verdiğini düşündükleri bir yapıya karşı bile destek vermeyi sürdürmesini açıklamak için kullanılıyor. Ancak uzmanlar, gerçek Stockholm Sendromu’nun ağır travmatik koşullarda ortaya çıktığını hatırlatarak siyasi karşılaştırmaların bilimsel olarak birebir örtüşmediğine dikkat çekiyor.
Uzmanlar Uyardı
Psikologlar, sendromun siyasi polemikler içinde kullanılmasının yanlış anlaşılmalara yol açabileceğini belirtiyor. Uzmanlara göre, metaforun aşırı genişletilmesi hem bilimsel kavramın anlamını sulandırıyor hem de toplumsal kutuplaşmayı artırabilecek sonuçlar doğurabiliyor.
Stockholm Sendromu üzerine yürütülen tartışmaların, önümüzdeki günlerde siyasi söylemlerde ve kamuoyu değerlendirmelerinde yer almaya devam etmesi bekleniyor.