Bedesten nedir? Bedestende hangi zanaatlar hayat bulur?

Bedesten kelimesi, Farsça kökenli “bezistan” sözcüğünden türetilmiş olup “değerli kumaş ve eşyaların satıldığı yer” anlamına geliyor. Osmanlı döneminde şehirlerin ekonomik ve sosyal yaşamının nabzını tutan bu yapılar, kıymetli malların muhafazası ve ticareti amacıyla inşa ediliyordu.

Genellikle merkezi konumda yer alan ve sağlam taş yapılarla inşa edilen bedestenler, kubbeli mimarisi, kalın duvarları ve demir kapılarıyla hem estetik hem güvenlik açısından dikkat çekiyor. Kapalıçarşıların çekirdeğini oluşturan bu yapılar; mücevher, baharat, kumaş ve değerli taşların ticaretinin yapıldığı özel alanlar olarak işlev görüyordu.

Tarihi belgelerde İstanbul Kapalıçarşı’daki “İç Bedesten” ve “Sandalcılar Bedesteni” gibi örnekleriyle öne çıkan bu ticaret yapıları, Bursa, Edirne, Ankara ve Konya gibi birçok Anadolu şehrinde de önemli birer ticaret merkezi olarak hizmet verdi.

Uzmanlar, bedestenlerin sadece ekonomik birimler olmadığını, aynı zamanda vakıf gelirleriyle medrese, hamam, cami gibi sosyal kurumlara da kaynak sağladığını vurguluyor. Bu yönüyle bedestenler, Osmanlı vakıf sisteminin de en önemli taşlarından biri olarak kabul ediliyor.

Van Bedesten Çarşısı İl Turizmine Hizmet Ediyor

Van Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı ve Van Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı tarafından yürütülen Van Bedesten Çarşısı Yapımı ve Tarihi Tekel Binasının Turizme Kazandırılması Projesi’yle şehrin geleneksel el sanatları tarihi bir vitrine kavuşturuldu. 12 işlikten oluşan çarşı, 46 kişiye istihdam sağlarken Van’a turizm açısından yeni bir çekim merkezi kazandırdı. Proje ile kilim, savat, çömlek, hat sanatı gibi el sanatları ve yöresel ürünlerin satışa sunulduğu turistik bir mekan oluşturuldu.